Επενδυτική Μέθοδος του Warren Buffett και Αριθμοδείκτες

Η Επενδυτική Μέθοδος του Warren Buffett και οι Αριθμοδείκτες που Χρησιμοποιεί όταν Επενδύει σε Μετοχές

Ο Warren Buffett είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Berkshire Hathaway και ένας θρυλικός επενδυτής του χρηματιστηρίου με αξία χαρτοφυλακίου άνω των 130 δις δολαρίων. Παρουσιάζεται η επενδυτική του μέθοδος, δίδοντας βαρύτητα στους κυριότερους αριθμοδείκτης που χρησιμοποιεί όταν επιλέγει μετοχές.

Ας ξεκινήσουμε όμως με κάποιους από τους βασικότερους κανόνες του Μπάφετ όταν επενδύει στο χρηματιστήριο

Οι Βασικοί Κανόνες του Warren Buffett

• Κανόνας 70/30 -Επενδύστε το 70% των διαθέσιμων χρημάτων σας, και αποταμιεύστε το υπόλοιπο 30%

• Η επένδυση πρέπει να πραγματοποιείται με βάση έναν μακροπρόθεσμο ορίζοντα -Αγοράστε μόνο κάτι που θα κρατούσατε ευχάριστα για 10 χρόνια

• Μην προσπαθείτε να προβλέψετε την αγορά -Η αβεβαιότητα είναι σύμμαχος του αγοραστή μακροπρόθεσμων αξιών

• Επικεντρωθείτε στις οικονομικές καταστάσεις λίγων και δυνατών επιχειρήσεων, όχι πολλών και μέτριων επιχειρήσεων

• Επικεντρωθείτε στην πραγματική αξία των επιχειρήσεων -Εάν η τιμή είναι αυτό που πληρώνεις, η αξία είναι αυτό που παίρνεις

• Μια επένδυση πρέπει να βασίζεται στις προοπτικές του κλάδου και στην ικανότητα της διοίκησης να εκμεταλλευτεί τις όποιες ευκαιρίες της παρουσιαστούν στο μέλλον

• Δώστε προσοχή στην απόδοση των εταιρικών κερδών και συγκρίνετε αυτήν την απόδοση με την απόδοση των κρατικών ομολόγων

• Για να αγοράσετε μια μετοχή, περιμένετε να φτάσει η τιμή της σε ένα επίπεδο όπου τα κέρδη της θα αποφέρουν έναν επιθυμητό ρυθμό απόδοσης (εξηγείται παρακάτω)

 

Η ανάλυση της μεθόδου του Μπάφετ ξεκινά με τον δείκτη του, τον ‘Buffett Indicator’, ο οποίος και θεωρείται το καλύτερο μεμονωμένο μέτρο αποτίμησης μιας μετοχικής αγοράς στο σύνολο της.

 

1ο Βήμα: Ο Δείκτης του Buffett (Buffett Indicator)

 

Ο Δείκτης του Buffett αποτελείται από τον λόγο της συνολικής κεφαλαιοποίησης του χρηματιστηρίου διαιρούμενης με το ΑΕΠ.

□ Δείκτης Buffett = Συνολική Κεφαλαιοποίηση του Χρηματιστηρίου / ΑΕΠ

Ο δείκτης μπορεί να βοηθήσει τους επενδυτές να κατανοήσουν εάν οι αποτιμήσεις των αμερικάνικων μετοχών είναι υποτιμημένες ή υπερτιμημένες. Η τρέχουσα τιμή του ‘Buffett Indicator’ είναι κάπου στο 193%, και βρίσκεται περίπου 60% πάνω από την ιστορική γραμμή τάσης. Αυτο σημαίνει ότι βάσει τον δείκτη του Μπάφετ η χρηματιστηριακή αγορά των ΗΠΑ είναι αρκετά υπερτιμημένη σήμερα.

• Με στοιχεία Οκτωβρίου 2024, ο Δείκτης του Buffett για τις αμερικάνικες αγορές είναι: € 55.253T / € 28.56T= 193%

• Στην Ελλάδα, η συνολική κεφαλαιοποίηση του χρηματιστηρίου Αθηνών (ΧΑΑ) είναι κοντά στα 100 δις ευρώ, ενώ το ΑΕΠ της χώρας για το έτος 2024 υπολογίζεται σε περίπου 228 δις ευρώ. Εάν λοιπόν θεωρητικά εφαρμόζαμε τον δείκτη του Buffett στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, θα καταλήγαμε σε μια τιμή της τάξης του 0,44% (100/228).

 

2ο Βήμα: Σύγκριση της Απόδοσης Εταιρικών Κερδών με την Απόδοση Κρατικών Ομολόγων

 

Ο Buffett αρέσκεται να συγκρίνει την απόδοση των εταιρικών κερδών με την απόδοση των μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων. Ας μην λησμονούμε ότι τα κρατικά ομόλογα αποτελούν μια εναλλακτική τοποθέτηση έναντι των μετοχών, και μάλιστα μια τοποθέτηση χαμηλού, έως και θεωρητικά μηδενικού, ρίσκου. Ο Buffett υποστηρίζει ότι τα ομόλογα και οι μετοχές μπορούν να αποτιμηθούν πανομοιότυπα.

Ιστορικά, τα ομόλογα και οι μετοχές συσχετίζονται ως ακολούθως:

• Οι τιμές των ομολόγων συσχετίζονται θετικά με τις τιμές των μετοχών (positive correlation)
• Οι αποδόσεις των ομολόγων συσχετίζονται αρνητικά με τις τιμές των μετοχών (negative correlation)

Τύπος:

□ Δείκτης Απόδοσης Εταιρικών Κερδών = Κέρδη ανά Μετοχή / Τιμή μετοχής

Παρατηρησείς:

• Όπως γίνεται αντιληπτό, ο δείκτης είναι ο αντίστροφος του δείκτη Τιμής προς Κέρδη (P/E)

• Εάν η απόδοση των εταιρικών κερδών υπολογίζεται κάπου κοντά στην απόδοση των κρατικών ομολόγων, τότε η απόδοση των εταιρικών κερδών θεωρείται ελκυστική
 

3ο Βήμα: Εστίαση σε Λίγες Αλλά Ισχυρές Επιχειρήσεις

 

Το τρίτο βήμα αποτελείται από την επιλογή λίγων και καλών επιχειρήσεων και την εστίαση στις οικονομικές τους καταστάσεις. Ο Μπάφετ ισχυρίζεται ότι είναι προτιμότερο να επικεντρώνεσαι σε μερικές ισχυρές εταιρείες που έχουν καλές τιμές παρά να αναλώνεσαι στην παρακολούθηση πολλών μέτριων εταιριών. Γενικότερα, ο Μπάφετ αγνοεί τις πρακτικές διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου (portfolio diversification) καθώς πιστεύει ότι η ευρεία διαφοροποίηση χρειάζεται μόνο στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια που δεν καταλαβαίνουν τι κάνουν.

Συνοψίζοντας:

• Επιλέγοντας τη δύναμη των λίγων και δυνατών, αγνοώντας τα οφέλη μιας ευρύτερης διαφοροποίησης
• Διαλέγοντας εταιρείες που βρίσκονται στην αγορά για τουλάχιστον μία δεκαετία
• Εστιάζοντας στις προοπτικές του κλάδου και στην αποδεδειγμένη ικανότητα της διοίκησης να εκμεταλλεύεται ευκαιρίες στην αγορά της
•  Αναμονή για την τιμή της μετοχής να φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο μακροπρόθεσμου ποσοστού απόδοσης (αναλύεται παρακάτω

Φιλτράρισμα Μετοχών Βάση των Οικονομικών Καταστάσεων

Αυτά είναι μερικά από τα βασικά φίλτρα που χρησιμοποιεί ο Warren Buffett με βάση τους δημοσιευμένους ισολογισμούς. Τα περισσότερα από τα φίλτρα αυτά αναλύονται διεξοδικά και αργότερα.

□ Μικτό Περιθώριο > 40%

□ Καθαρό Περιθώριο Κέρδους > 20%

□ Περιθώριο SG&A < 30%

□ Δείκτης Χρέους προς Ίδια Κεφάλαια < 0,5

□ Δείκτης Κυκλοφοριακής Ρευστότητας > 1,5

□ Περιθώριο Δαπάνης Πληρωμής Τόκων < 15%

□ Απόδοση Καθαρών Περιουσιακών Στοιχείων > 20%

□ Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων > 20%
 

4ο Βήμα: Προβλέποντας τις Τιμές των Μετοχών Βάσει του Σύνθετου Ετήσιου Ρυθμού Ανάπτυξης των Εταιρικών Κερδών

Ο Buffett δίνει μεγάλη προσοχή στον σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης των εταιρικών κερδών κάτι που στη γλώσσα των χρηματιστηριακών αναλύσεων μεταφράζεται ως «Compound Annual Growth Rate». Ας δούμε λοιπόν πώς προκύπτει ο σύνθετος ρυθμός ανάπτυξης των εταιρικών κερδών, αλλά και πώς μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε για να προβλέψουμε την απόδοση των μετοχών μας τα επόμενα χρόνια.

 

Χρησιμοποιώντας τον σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης των κερδών όπως ο Buffett

Ο τύπος του σύνθετου ρυθμού ανάπτυξης των κερδών μπορεί να εκφραστεί ποικιλοτρόπως. Ακολουθεί ένας από τους τρόπους που μπορεί να εκφραστεί.

Τύπος-Α :

□ Σύνθετα εταιρικά κέρδη = EPS * { (1 + EGR ) ^ T }

Όπου:

• • • EPS = Τρέχοντα κέρδη ανά μετοχή (Κέρδη/Αριθμό Μετοχών)
    • EGR = Μέσος ρυθμός αύξησης των εταιρικών κερδών τα τελευταία 5-10 έτη
    • T = Αριθμός περιόδων (Έτη)

Παράδειγμα:

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι υπάρχει μια ταχέως αναπτυσσόμενη εταιρεία που ονομάζεται Εταιρία-Χ και που παρουσιάζει τα ακόλουθα οικονομικά στοιχεία:

• 30% μέση αύξηση των εταιρικών κερδών κατά την τελευταία 5ετία

• Κέρδη 10 εκατ. ευρώ στην τελευταία της χρήση

• 10 εκατ. μετοχές (στο σύνολο τους)

• Συνεπώς, 1,0 ευρώ κέρδη ανά μετοχή (EPS)

Σύμφωνα και με τον παραπάνω τύπο (Τύπο-Α), μπορούν να υπολογιστούν τα σύνθετα ετήσια κέρδη της Εταιρίας-Χ με βάση την επόμενη 10ετία:

□ Σύνθετα ετήσια κέρδη = € 1,0 * { ( 1 + 0,3 ) ^ 10 ) } ≈ €1,0 * 13,786 ≈ €13,786

Αυτό σημαίνει ότι η Εταιρεία-Χ στο τέλος της επόμενης δεκαετίας (10ο έτος) αναμένεται να εμφανίζει €13,786 κέρδη ανά μετοχή (EPS).
 

Χρήση του λόγου Κερδών/Μετοχή (P/E) για την πρόβλεψη της τιμής της μετοχής στο 10ο έτος

Τα σύνθετα κέρδη που υπολογίσαμε παραπάνω μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βάση για την πρόβλεψη της τιμής της μετοχής στο 10ο έτος, ως ακολούθως:
 

(1) Ξεκινώντας πολλαπλασιάζοντας τα σύνθετα ετήσια κέρδη με το ιστορικό P/E της μετοχής

Γενικός Τύπος:

□ Σύνθετα Ετήσια Κέρδη * Ιστορικό P/E

Στο προηγούμενο παράδειγμά μας, η Εταιρεία-Χ αναμενόταν να εμφανίζει €13,786 κέρδη ανά μετοχή (EPS) στο 10ο έτος. Τώρα, ας υποθέσουμε ότι η μετοχή της εταιρείας Χ έχει ένα ιστορικό μέσο όρο P/E=15 τα τελευταία 5 έτη. Συνεπώς:

□ Σύνθετα κέρδη * P/E = €13,786 * 15 = €206,79

Αυτό σημαίνει ότι η τιμή της μετοχής αναμένεται να διαπραγματεύεται στα €206,79 μετά από 10 έτη.
 

(2) Υπολογισμός του μέσου αναμενόμενου ποσοστού απόδοσης της μετοχής

Το επόμενο βήμα αφορά τη σύγκριση της αναμενόμενης τιμής της μετοχής σε 10 χρόνια (€206,79) με την τρέχουσα τιμή της μετοχής. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να υπολογίσουμε το αναμενόμενο ποσοστό απόδοσης της μετοχής της Εταιρείας-Χ ανά έτος. Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι η τιμή της μετοχής διαπραγματεύεται σήμερα στα €55.

Γενικός Τύπος:

□ { ( Σύνθετα κέρδη / Τιμή Μετοχής ) ^ ( 1 / T ) } - 1

Στο παράδειγμά μας:

□ { ( €206,79 / €55 ) ^ ( 1 / 10 ) } - 1 ≈ ( 3,76  ^ 0,1) - 1 ≈ 14,16%

Παρατηρήσεις:

• Το αναμενόμενο ετήσιο ποσοστό απόδοσης της μετοχής είναι 14,16%

• Ο Buffett απαιτεί απόδοση τουλάχιστον 15%, επομένως, με μια πρώτη ματιά η μετοχή της εταιρείας X δεν θα ήταν ελκυστική για τον θρυλικό επενδυτή

• Όμως, εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι δεν έχουμε προσθέσει τα μερίσματα που θα δώσει η Εταιρία-Χ την επόμενη 10ετία

• Συνεπώς, εάν προσθέταμε και τα μερίσματα που θα διανεμηθούν την επόμενη 10ετία, η μέση απόδοση της μετοχής θα ήταν αρκετά πάνω από το 15%

 

Πηγαίνοντας βαθύτερα στους χρηματοοικονομικούς δείκτες του Buffett

 

Ο Warren Buffett χρησιμοποιεί διάφορους οικονομικούς δείκτες για να φιλτράρει τις επενδυτικές ευκαιρίες που του παρουσιάζονται. Αυτοί είναι μερικοί από τους δείκτες του που αξίζει να αναφερθούν.
 
1. Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων (ROE > 20%)

Το ROE αναφέρεται στην απόδοση των ιδίων κεφαλαίων (Return of Investment) και αποτελεί έναν δείκτη μέτρησης του κατά πόσο αποδοτικά χρησιμοποιεί τα κεφάλαια της μια εταιρεία για να δημιουργήσει πρόσθετα κέρδη στους μετόχους της. Το ROE υπολογίζεται ως ακολούθως:

Τύπος:

□ ROE = ( Κέρδη /  Ίδια Κεφάλαια ) X 100

Ο Buffett χρησιμοποιεί τον δείκτη ROE για να συγκρίνει την απόδοση εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον ίδιο κλάδο.

• Ο δείκτης ROE πρέπει να παρακολουθείται σε μια ιστορική βάση απόδοσης (5 έως 10 ετών)

• Ο Buffett θέλει ο μέσος δείκτης ROE για τα τελευταία 10 χρόνια να βρίσκεται πάνω από 20%, αλλά και για κάθε έτος ξεχωριστά ο δείκτης να μην ήταν μικρότερος του 15%.

 
2. Απόδοση Καθαρών Περιουσιακών Στοιχείων (RONTA > 20%)

Ο δείκτης RONTA η αλλιώς «Return on Net Tangible Assets» μετρά την απόδοση των καθαρών περιουσιακών στοιχείων και δύναται να αναδείξει την ικανότητα μιας εταιρείας να παράγει κέρδη χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιήσει ακριβά περιουσιακά στοιχεία, και άρα υπερβολικό χρέος.
Τα περιουσιακά στοιχεία «Net Tangible Assets» αναφέρονται σε όλα τα φυσικά περιουσιακά στοιχεία στον ισολογισμό μιας εταιρείας, όπως:

• Ακίνητα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμός (PP&E)

• Εξοπλισμός γραφείου (HW/SW)

• Πρώτες ύλες

• Έτοιμα προϊόντα προς πώληση

Τύπος:

□ RONTA = Καθαρά Έσοδα / Καθαρά Περιουσιακά Στοιχεία

Όπου:

□ Καθαρά Περιουσιακά Στοιχεία = Σύνολο ενεργητικού - Σύνολο παθητικού - Άυλα περιουσιακά στοιχεία

Ο Buffett προτιμά ο δείκτης RONTA να βρίσκεται πάνω από το 20%

 

3. Δείκτης Χρέους προς Ίδια Κεφάλαια (Debt to Equity ratio< 0,5)

Ο λόγος χρέους προς ίδια κεφάλαια (D/E) αξιολογεί τη χρηματοοικονομική μόχλευση μιας εταιρείας. Υπολογίζεται διαιρώντας τις συνολικές υποχρεώσεις μιας εταιρίας με τα ίδια κεφάλαια της.

Τύπος:

□ Χρέος προς Ίδια Κεφάλαια = Σύνολο υποχρεώσεων /  Ίδια κεφάλαια

Όσο υψηλότερος εμφανίζεται ο δείκτης, τόσο περισσότερο μια εταιρεία χρηματοδοτείται από δανειακά κεφάλαια και όχι από ίδια κεφάλαια. Ο Μπάφετ προτιμά να επενδύει σε εταιρείες που μπορούν να δημιουργήσουν κέρδη χωρίς να χρειάζεται να δανειστούν πολλά χρήματα.

Ο Μπάφετ θέλει τον δείκτη να βρίσκεται κάτω από το 0,5.

 
4. Δείκτης Κυκλοφοριακής Ρευστότητας (Current Ratio > 1,5)

Ο Δείκτης Κυκλοφοριακής Ρευστότητας (Current Ratio) αναδεικνύει την ικανότητα μιας εταιρείας να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες υποχρεώσεις της μέσα από τη χρήση στοιχείων του κυκλοφορούντος ενεργητικού της.

Τύπος: 

□ Δείκτης Κυκλοφοριακής Ρευστότητας = Κυκλοφορούν Ενεργητικό / Βραχυπρόθεσμο Παθητικό

Ο Δείκτης Κυκλοφοριακής Ρευστότητας παρέχει μια γρήγορη εικόνα για το πόσο καλά μια εταιρεία μπορεί να διαχειριστεί τις υποχρεώσεις τους επόμενους 12 μήνες.

Ο Warren Buffett προτιμά έναν δείκτη Current Ratio πάνω από 1,5.
 

5. Τιμή προς Καθαρές Ταμειακές Ροές (Price-to-FCF Ratio)

Οι καθαρές ταμειακές ροές αναφέρονται στα διαθέσιμα χρήματα που έχει μια εταιρεία για να αποπληρώσει τους πιστωτές της και συνάμα να πληρώσει τα μερίσματα που αναλογούν στους μετόχους της.

Τύπος: 

□ Καθαρές Ταμειακές Ροές = Μετρητά από τη Λειτουργία της Επιχείρησης - Κεφαλαιουχικές Δαπάνες (CAPEX)

Ο Buffett δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις Καθαρές Ταμειακές Ροές ώστε να μπορεί να αξιολογεί την ικανότητα μιας εταιρείας να παράγει χρήματα για τους μετόχους της. Ωστόσο, ο Buffett δεν χρησιμοποιεί τον δείκτη μεμονωμένα, συνδυάζει τον δείκτη με την κεφαλαιοποίηση της εταιρίας.

Τύπος: 

□ Τιμή προς Καθαρές Ροές = Κεφαλαιοποίηση / Καθαρές Ταμειακές Ροές

Ένας χαμηλός λόγος του προαναφερθέντος δείκτη (Price-to-FCF Ratio) αποτελεί ένδειξη μιας υποτιμημένης μετοχής, με τον ίδιο τρόπο που ένα χαμηλό P/E υποδεικνύει επίσης μια υποτιμημένη μετοχή.
 
 
Συνοψίζοντας τους βασικούς αριθμοδείκτες και τα φίλτρα του Warren Buffett

• Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων { ROE = ( Κέρδη /  Ίδια Κεφάλαια) X 100 > 20% }

• Μικτό Περιθώριο { Gross Margin = ( ( Πωλήσεις - Κόστος Πωλήσεων ) / Πωλήσεις ) Χ 100 > 40% }

• Καθαρό Περιθώριο Κέρδους { Profit Margin = ( (  Καθαρά Έσοδα -Κόστος Πωλήσεων ) / Πωλήσεις ) Χ 100 > 20% }

• Απόδοση Καθαρών Περιουσιακών Στοιχείων { RONTA = ( Καθαρά Έσοδα / Καθαρά Περιουσιακά Στοιχεία ) > 20% }

• Δείκτης Κυκλοφοριακής Ρευστότητας { Current Ratio = ( Κυκλοφορούν Ενεργητικό / Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις ) > 1,5 }

• Δείκτης Χρέους προς Iδια Κεφάλαια { Debt to Equity ratio = ( Σύνολο Υποχρεώσεων / Ίδια Κεφάλαια ) < 0,5 }

• Περιθώριο Δαπάνης Πληρωμής Τόκων { Interest Expense Margin = ( Δαπάνη Πληρωμής Τόκων / Έσοδα ) Χ 100 < 15% }

• Περιθώριο SG&A { ( ( Έξοδα Πωλήσεων + Γενικά Έξοδα + και Διοικητικά Έξοδα )  / Καθαρά Έσοδα ) < 30% }
 

Πηγές :

• TradingCenter.org

• Μπράιαν Φέρολντι “The Motley Fool”

• https://eclass.duth.gr

• https://archeia.moec.gov.cy

 
■ Η Επενδυτική Μέθοδος του Warren Buffett και Αριθμοδείκτες

Γιώργος Πρωτονοτάριος, Οικονομικός Αναλυτής, για το FxStreet.gr (c) – 21η Οκτωβρίου 2024

Βασισμένο σε πρόσφατο άρθρο μου στο TradingCenter.org