Εισαγωγή στη Διαχείριση Χαρτοφυλακίου

Βασικές Έννοιες και Δείκτες Διαχείρισης Χαρτοφυλακίου που Πρέπει να Γνωρίζουμε

Η ανάλυση αυτή του FxStreet.gr περιλαμβάνει εργαλεία αξιολόγησης της ιστορικής απόδοσης ενός χαρτοφυλακίου προσαρμοσμένη στον κίνδυνο. Αυτά τα εργαλεία είναι επίσης χρήσιμα για τη σύγκριση επενδυτικών στρατηγικών, δεικτών, ή ακόμα και της ιστορικής απόδοσης αμοιβαίων κεφαλαίων (Α/Κ) και κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου (hedge funds).

Τρεις (3) Βασικές Επενδυτικές Έννοιες

Πριν προχωρήσουμε, είναι σημαντικό να αναφέρουμε μερικές βασικές επενδυτικές έννοιες. Αυτές οι έννοιες περιλαμβάνουν το Risk-Free Rate, την τυπική απόκλιση (SD) και το Maximum Drawdown. Οι περισσότεροι από τους παραπάνω δείκτες βασίζονται εν μέρει στα τρία αυτά σημαντικά επενδυτικά στοιχεία.

(i) Risk-Free Rate (Ποσοστό απόδοσης χωρίς κίνδυνο)

Το Risk-Free Rate αναφέρεται στην ετήσια απόδοση που μπορεί να εξασφαλίσει ένας επενδυτής χωρίς να αναλάβει κανένα ρίσκο. Πρακτικά, το Risk-Free Rate μετριέται με βάση τον ετησιοποιημένο τόκο που καταβάλλεται όταν κατέχουμε ένα γραμμάτιο του δημοσίου διάρκειας 3 μηνών. Οποιαδήποτε επένδυση προσφέρει χαμηλότερες αποδόσεις από αυτό το εξασφαλισμένο ποσοστό απόδοσης είναι μια μη-αποδεκτή επένδυση.

□ Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την ετήσια απόδοση του 3μηνου γραμματίου των ΗΠΑ ή του Euribor 3 μηνών στην ΕΕ

(ii) Τυπική Απόκλιση (standard deviation)

Η τυπική απόκλιση (SD ή ελληνικό σ) είναι ένα δημοφιλές στατιστικό εργαλείο που μετρά το μέγεθος της διακύμανσης ή της διασποράς ενός συνόλου τιμών. Ένα χαμηλό SD δείχνει ότι οι τιμές τείνουν να είναι κοντά στη μέση τιμή, αυτή η μέση τιμή ονομάζεται αναμενόμενη τιμή. Γιατί όμως είναι σημαντικό ένα χαρτοφυλάκιο να έχει χαμηλό SD; Επειδή θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι η θετική ιστορική απόδοση ενός χαρτοφυλακίου είναι συνεπής και μπορεί εύκολα να επαναληφθεί στο μέλλον. Χρησιμοποιώντας την τυπική απόκλιση, οι επενδυτές μπορούν να ομαλοποιήσουν τις αποδόσεις οποιουδήποτε χαρτοφυλακίου:

□ Όσο μικρότερη είναι η τυπική απόκλιση (SD) ενός χαρτοφυλακίου τόσο το καλύτερο

□ Μια χαμηλή τυπική απόκλιση σημαίνει ότι η απόδοση είναι συνεπής και προβλέψιμη με την πάροδο του χρόνου

□ Η τυπική απόκλιση αυξάνεται καθώς οι αποδόσεις γίνονται πιο ασταθείς

□ Ένα χαρτοφυλάκιο με χαμηλότερο SD είναι καλύτερο από ένα χαρτοφυλάκιο με υψηλότερο SD

□ Συνήθως, η τυπική απόκλιση υπολογίζεται σε μηνιαία ή ετήσια βάση

(iii) Maximum Drawdown (Μέγιστη απώλεια από τα υψηλά)

To Maximum Drawdown μετρά τη μέγιστη απώλεια ενός χαρτοφυλακίου από τη μέγιστη αξία του. Υπολογίζεται αφαιρώντας τη χαμηλότερη χρηματική αξία του χαρτοφυλακίου από τη μέγιστη χρηματική αξία του, το αποτέλεσμα διαιρείται με την μέγιστη χρηματική αξία του χαρτοφυλακίου.

■ MaxDrawdown (%) = { Μέγιστη τιμή (€) / Ελάχιστη τιμή (€) } / Μέγιστη τιμή (€)

Για παράδειγμα, εάν η μέγιστη αξία ενός χαρτοφυλακίου είναι 120.000 € και η χαμηλότερη αξία είναι 85.000 € σε διάστημα ενός έτους, τότε τo Maximum Drawdown είναι:
(120.000 € - 85.000 €) / 120.000 € = 37,5%

□ Όσο χαμηλότερο είναι το Maximum Drawdown τόσο το καλύτερο για ένα χαρτοφυλάκιο

□ Το μέγεθος της χρονικής περιόδου που επιλέγουμε όταν αναλύουμε τις επιδόσεις ενός χαρτοφυλακίου παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο κατά τον υπολογισμό του MaxDrawdown

□ Τα χαρτοφυλάκια με χαμηλό Maximum Drawdown σε μεγάλες περιόδους θεωρούνται πολύ αξιόπιστα

Συνδυάζοντας τον κίνδυνο και την απόδοση σε μια ενιαία συγκρίσιμη αξία

Υπάρχουν δύο κύριοι επενδυτικοί στόχοι: (i) η μεγιστοποίηση του κέρδους (Απόδοση), και (ii) η ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων απώλειας χρημάτων (Κίνδυνος). Συνδυάζοντας τον κίνδυνο και την απόδοση σε μια ενιαία αξία, οι επενδυτές μπορούν εύκολα να συγκρίνουν την πραγματική απόδοση διαφορετικών χαρτοφυλακίων. Αυτός ο συνδυασμός ονομάζεται απόδοση χαρτοφυλακίου προσαρμοσμένη στον κίνδυνο.

Η ανάλυση μας περιλαμβάνει τους ακόλουθους δείκτες απόδοσης χαρτοφυλακίου προσαρμοσμένους ως προς τον κίνδυνο:

(1) Δείκτης Sharpe Ratio (για όλα τα χαρτοφυλάκια ανεξαρτήτου ιδιαιτεροτήτων και διαφορών) 

(2) Δείκτης Sortino Ratio (ευαισθησία στις αρνητικές αποδόσεις για χαρτοφυλάκια χαμηλού-ρίσκου)

(3) Δείκτης Treynor Measure ή αλλιώς Traynor Ratio (μόνο για καλά-διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια)

(4) Δείκτης Jensen Measure (μόνο για καλά-διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια)

(5) Δείκτης Calmar Ratio (για χαρτοφυλάκια χαμηλού-ρίσκου)

(6) Δείκτης MAR Ratio (για χαρτοφυλάκια χαμηλού-ρίσκου)

(7) Δείκτης Omega Ratio (χρήση δείκτη αναφοράς, για σύνθετα χαρτοφυλάκια)

(8) Δείκτης Information Ratio (χρήση δείκτη αναφοράς, π.χ. δείκτης S&P 500)

Τα Βασικά Εργαλεία Μέτρησης της Απόδοσης ενός Χαρτοφυλακίου

Η δυνατότητα μέτρησης και ποσοτικοποίησης τόσο της απόδοσης όσο και του κινδύνου ενός χαρτοφυλακίου είναι ιδιαίτερα σημαντική. Είναι σημαντική όχι μόνο για να αξιολογούμε το δικό μας χαρτοφυλάκιο, αλλά και για να μπορούμε να αξιολογούμε και να συγκρίνουμε άλλα χαρτοφυλάκια, χρηματιστηριακά προϊόντα, αμοιβαία κεφάλαια, κλπ.
Όπως αναφέρθηκε πιο πριν, συνδυάζοντας τον κίνδυνο και την απόδοση σε μια ενιαία αξία μπορούμε να συγκρίνουμε διάφορα επενδυτικά προϊόντα. Λάβετε υπόψη σας ότι το χαρτοφυλάκιο που προσφέρει την υψηλότερη απόδοση δεν είναι απαραίτητα το καλύτερο χαρτοφυλάκιο για να επενδύσετε.

Τα Σημαντικά Σημεία της Ανάλυσής μας

Αυτά είναι μερικά χρήσιμα σημεία που προκύπτουν από την ανάλυση των δεικτών απόδοσης/κινδύνου:

□ Ο κίνδυνος απώλειας χρημάτων είναι το ίδιο σημαντικός όσο και η απόδοση ενός χαρτοφυλακίου, επομένως, πρέπει να αξιολογούμε την απόδοση οποιασδήποτε επένδυσης προσαρμοσμένη στον κίνδυνο που είμαστε αναγκασμένοι να αναλάβουμε

□ Ένα χαρτοφυλάκιο που προσέφερε την υψηλότερη απόδοση στο παρελθόν δεν είναι απαραίτητα το καλύτερο χαρτοφυλάκιο για επένδυση

□ Συμπεριλαμβάνοντας τον κίνδυνο και την απόδοση σε μια ενιαία τιμή, οι επενδυτές μπορούν εύκολα να συγκρίνουν την απόδοση διαφορετικών χαρτοφυλακίων

□ Όσο μικρότερη είναι η τυπική απόκλιση ενός χαρτοφυλακίου (standard deviation) τόσο το καλύτερο, καθώς μια χαμηλότερη τυπική απόκλιση σημαίνει ότι οι αποδόσεις ενός χαρτοφυλακίου είναι πιο συνεπείς και προβλέψιμες μέσα στον χρόνο

□ Ένα χαρτοφυλάκιο με χαμηλότερη τυπική απόκλιση (standard deviation) είναι καλύτερο από ένα χαρτοφυλάκιο με υψηλότερη τυπική απόκλιση

□ Το ποσοστό απόδοσης χωρίς κίνδυνο (Risk-Free Rate) αναφέρεται στην ετήσια απόδοση που μπορεί να πετύχει ένας επενδυτής χωρίς να αναλάβει κανένα ρίσκο. Οποιαδήποτε επένδυση αναμένεται να προσφέρει χαμηλότερες αποδόσεις από το Risk-Free Rate, είναι μια απαράδεκτη επένδυση

□ Το ποσοστό Risk-Free Rate βασίζεται στον ετησιοποιημένο τόκο που καταβάλλεται από ένα γραμμάτιο του Δημοσίου διάρκειας 3 μηνών

□ To Maximum Drawdown μετρά τη μέγιστη απώλεια ενός χαρτοφυλακίου από τη μέγιστη αξία του. Υπολογίζεται αφαιρώντας τη χαμηλότερη χρηματική αξία του χαρτοφυλακίου από τη μέγιστη χρηματική αξία του, το αποτέλεσμα διαιρείται με την μέγιστη χρηματική αξία του χαρτοφυλακίου

□ Το CAGR είναι ο σύνθετος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης και μετρά τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης μιας επένδυσης υποθέτοντας ότι όλα τα κέρδη επανεπενδύονται στο τέλος κάθε περιόδου

□ Το Sharp Ratio είναι ίσως το πιο δημοφιλές εργαλείο διαχείρισης του κινδύνου ενός χαρτοφυλακίου. Το Sharp Ratio λαμβάνει υπόψη τον μη συστηματικό κίνδυνο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συγκρίνει τόσο καλά διαφοροποιημένα όσο και λιγότερο διαφοροποιημένα επενδυτικά χαρτοφυλάκια

□ To Sortino Ratio είναι παρόμοιο με το Sharp Ratio, ωστόσο, εστιάζει στις αρνητικές αποδόσεις, και επομένως είναι χρήσιμο για τη μέτρηση της απόδοσης ενός χαρτοφυλακίου με γνώμονα τον κίνδυνο

□ Το Treynor Measure είναι ένας δείκτης που προσαρμόζεται στον συστηματικό κίνδυνο, αλλά αγνοεί τη διαφοροποίηση ενός χαρτοφυλακίου (μη-συστηματικός κίνδυνος), επομένως, θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για τη σύγκριση καλά διαφοροποιημένων χαρτοφυλακίων

□ Το Jensen Alpha λαμβάνει επίσης υπόψη μόνο τον συστηματικό κίνδυνο, επομένως, θα πρέπει και αυτό να χρησιμοποιείται μόνο για τη σύγκριση καλά διαφοροποιημένων χαρτοφυλακίων

□ Το Calmar Ratio είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο κατά τη σύγκριση δύο χαρτοφυλακίων που προσφέρουν παρόμοιες ετήσιες αποδόσεις. Το Calmar Ratio μπορεί να δείξει ποιο χαρτοφυλάκιο είναι το καλύτερο βάσει κινδύνου

□ Το MAR Ratio είναι παρόμοιο με το Calmar Ratio, ωστόσο, οι δύο αναλογίες μπορεί να παρέχουν εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα σε μια μακρά περίοδο ανάλυσης

□ Το Omega Ratio είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για την αξιολόγηση σύνθετων χαρτοφυλακίων ή αμοιβαίων κεφαλαίων με μη φυσιολογικές κατανομές απόδοσης μέσα στον χρόνο. Με βάση ένα σημείο αναφοράς (π.χ. έναν δείκτη), το Omega Ratio λαμβάνει υπόψη τις πλεονάζουσες αποδόσεις ενός χαρτοφυλακίου και όχι τις απόλυτες αποδόσεις του, όπως κάνει π.χ. το Sharpe Ratio

□ Το Information Ratio λειτουργεί παρόμοια με το Sharpe Ratio, ωστόσο, χρησιμοποιεί έναν δείκτη ως σημείο αναφοράς (π.χ. S&P 500). Η ενεργή απόδοση του Information Ratio αναφέρεται στη διαφορά μεταξύ των αποδόσεων ενός χαρτοφυλακίου και των αποδόσεων του δείκτη αναφοράς

■ Βασικά Εργαλεία για τη Μέτρηση της Απόδοσης Χαρτοφυλακίου

Γιώργος Πρωτονοτάριος για το FxStreet.gr (c) -Ιούλιος 2022